Vernieuwend leiderschap

Soms zijn rebellen nodig en soms rechtstatelijken. Als wethouder Bestuurlijke Vernieuwing van Breda paste ik altijd beter in de eerste groep dan in de tweede. Op zoek naar de vernieuwing in de politiek, op zoek naar aansluiting bij de mensen buiten de muren van het stadskantoor. Op zoek naar de motivatie van mensen binnen de muren van het stadskantoor. Continu balancerend op het randje van wat mag en kan. En soms er overheen.

Dat bracht mooie dingen tot stand zoals BredaBegroot, pareltjes van bewonersinitieven, de eerste gemeentelijke verordening buurtrechten. En ook het fenomeen van de fietsende wethouder.
Rebelleren op het randje van de rechtstatelijkheid leerde mij persoonlijk ook veel g het wereldje van het lokale bestuur. In die jaren als wethouder ontmoette ik ook Professor Diane Nijs van de BUas. Zij was altijd in staat de woorden te vinden voor wat ik op gevoel deed. En andersom voelde ik als van nature aan wat zij wilde zeggen.

Nieuwe Leergang
Die combinatie heeft er toe geleid dat we de Leergang Vernieuwend Leiderschapvan de BUas  nu ook aan bieden aan Gemeenten, Provincies en Waterschappen.

In de woorden van Diane: ” We kunnen de complexe problemen van vandaag niet meer ‘fixen’ met de toolbox van gisteren. Dat leidt op vele fronten tot echt nieuw denken. Ook in de wetenschap. In de economie wordt gesteld dat innoveren nu een richting krijgt: het gaat niet langer om ‘meer’, maar wel om ‘beter’.

Ook op het vlak van leiderschap is er veel nieuw ‘denken’ maar helaas veel minder ‘doen’. Het denken gaat dan vooral over het wendbaar maken van organisaties en over ‘adaptief leiderschap’ en ‘complexity leadership (theory)’. Maar wat het ‘doen’ betreft, blijkt uit een recent onderzoek van ANZOG (Australia and New Zealand School of Government, 2019), dat peilt naar de innovatie-vaardigheden van ambtenaren en naar de visie op het trainen ervan wereldwijd, dat ambtenaren over heel wat kennis beschikken en enthousiast innovatie-praktijken omarmen, maar dat de praktijk nog zeer te wensen overlaat.

Bij het lectoraat imagineering van BUas zijn we ervan overtuigd dat innoveren met velen samen niet als vanzelf ‘ontstaat’, maar dat echt, effectief vernieuwen een bron nodig heeft. We have to ‘source newness’. We moeten een onderscheid maken tussen verbeteren en vernieuwen en beseffen dat vernieuwen verder gaat dan ‘wendbaarheid’ of ‘adaptatie’. Dat, net zoals innoveren een richting krijgt, vernieuwen een generatieve bron nodig heeft. Massale vernieuwing, denk bijvoorbeeld aan ‘Ruimte voor de Rivier’ dat recent succesvol werd afgerond door Rjkswaterstaat, moet kunnen rekenen op de verbeelding van velen. Dat vraagt om het ontwikkelen van de vernieuwingstalenten van ambtenaren. Groeiende complexiteit komt met de nodige uitdagingen. Kijk alleen maar naar de nieuwe omgevingswet. Maar het komt ook met een nieuwe rol voor de overheid en nieuwe mogelijkheden om effectiever om te gaan met de complexe maatschappelijke uitdagingen. Daardoor kan het vertrouwen in de overheid weer gaan groeien. Aan ons de uitdaging om hier in Nederland op door te pakken” .

Ik zelf quote ook hier graag Elvis of zo je wilt Junkie XL, “A Little less Conversation, a little more action, please….”.  Zo startten we in 2014 ook het participatief begroten in Breda. Gewoon een leuke YouTube-playlist onder ambtenaren. Dat gaf energie.

Partners van Democratie in actie (BiZA, VNG en de wethoudersvereniging)  zijn enthousiast. Het A&O fonds Gemeente heeft voor de eerste lichting gemeenten een financieel bijdrage. Als het je wat lijkt kun je 24ste bij de premiere zijn.

Lees BUas Brch LVL 2020 en bel ons.